Sellülit

Sellülit nədir?

Sellülit, bakteriyaların yaratdığı ümumi və potensial ciddi infeksiyadır. Bakteriyalar dərinin dərin təbəqələrini və dərinin altındakı toxumaları yoluxdurur.

Sellülitin ilk əlaməti adətən qırmızı və şişmiş dəridir. Yoluxmuş nahiyəyə toxunduqda, isti və həssaslıq hiss olunur.

Bu infeksiya dərinin hər hansı bir yerində görünə bilər. Yetkinlərdə ayağın üst hissəsində olur. Uşaqlarda sellülit üzdə və ya boyunda görünməyə meyllidir.

Sellülit bir ayaqda inkişaf edir, odur ki, hər iki ayaqda qızartı və şişkinlik adətən başqa bir vəziyyətin (kontakt dermatit) olduğunu bildirir.

Əgər sellülitiniz olduğunu düşünürsünüzsə, dərhal dermatoloq həkimə müraciət etməlisiniz. Erkən aşkarlanan və müalicə olunan sellülit ümumiyyətlə uzunmüddətli problemlər yaratmadan tamamilə təmizlənir.

Müalicə olmadıqda infeksiya sürətlə yayıla bilər. Bakteriyalar limfa düyünlərinə və qan dövranına keçə bilər. Bu, qan infeksiyasına səbəb ola bilər və ya immunitet sisteminin bir hissəsi olan limfa damarlarını daimi zədələyə bilər. Digər ağırlaşmalar da inkişaf edə bilər.

Fəsadlar baş verməzdən əvvəl müalicə edildikdə, insanların əksəriyyəti tam sağalır. Erkən müraciət edildikdə, dəri həkimi sellülit problemini oral antibiotiklər və yaxşı yara baxımı ilə müalicə edə bilər.

Sellülit üçün müalicəyə başladıqdan sonra 24-48 saat ərzində yaxşılaşma müşahidə edilməlidir. Yaxşılaşma müşahidə edilməzsə, şiddətli sellülit xəstəxanada müalicə olunmağınızı tələb edilə bilər.

Sellülit hansı simptomlarla müşahidə olunur?

Sellülit zamanı təsirlənmiş sahəsinin qızardığını və şişdiyini görəcəksiniz. Dərinizdə əlamətləri görməzdən əvvəl özünüzü pis hiss edə bilərsiniz. Bəzi insanlarda hərarət, titrəmə və ya yorğunluq müşahidə olunur. Bütün bunlar infeksiyanın əlamətləridir. Şiddətli bir infeksiyanız varsa, sizdə şiddətli ağrı, soyuq tərləmə, ürəkbulanma, yuxululuq və ya konsentrasiya problemi də ola bilər.

İnfeksiya şiddətli olduqda, bəzi insanlar qırmızı, şişmiş dəridə qabarcıqlar əmələ gətirir. İnfeksiyaya ən yaxın olan limfa düyünlərində şişkinlik müşahidə oluna bilər. Həmçinin infeksiya olan nahiyədə qırmızı zolaq, açıq yara və ya irinlə dolu qabar görülə bilər.

Şiddətli sellülit infeksiyası olan insanlar sürətli ürək döyüntüsüi, aşağı qan təzyiqi və ya konsentrasiya problemi yaşaya bilərlər.

Sellülit kimə təsir edir?

Selülit çox yayılmışdır və hər kəs bu infeksiyaya yoluxa bilər.

Xüsusən də:

• Orta və ya daha yaşlı insanlar
• Kilolu və ya obez insanlar
• Şəkərli diabetdən əziyyət çəkən insanlar

Bütün bunlar bədənin infeksiya ilə mübarizə qabiliyyətini azaldır.

Sellülit bədənin hansı hissəsinə təsir edir?

Sellülit bədənin hər yerinə təsir edə bilər. Lakin, böyüklərdə adətən ayaq üzərində olur. Uşaqlarda isə, üz və ya boyun nahiyəsində müşahidə olunur.

Sellülit infeksiyası səbəbləri

Bakteriyalar sellülit infeksiyasına səbəb olur. Streptococcus və Staphylococcus sellülitin əksər hallarda cavabdehdir. MRSA (metisillinə davamlı Staph aureus) və digər bakteriyalar da sellülitə səbəb ola bilər. Bu bakteriyaların çoxu dərimizdə problem yaratmadan yaşayır. Ancaq bədənə daxil olduqdan sonra zərərli olurlar.

Dərimizə xəsarət yetirdiyimiz zaman bakteriyalar bədənə daxil ola bilər. Kəsiklər, cızıqlar və sıyrıqlar da bakteriyaların içəri daxil olması üçün əlverişli şərait yaradır.

Dəridəki çatlar bakteriyaların içəri daxil olması üçün başqa bir yol təqdim edir. Eqzeması, ayaqları və ya dərisi çox quru olan insanların dərilərində tez-tez dərin çatlar olur. Bakteriyalar bu çatlar vasitəsilə bədənə daxil ola bilir.

Əlbəttə ki, dəri zədəsi və ya dərin çatları olan hər kəs sellülit infeysiyasına yoluxmayacaq. Bədənin immunitet sistemi zərərli bakteriyaları məhv etmək üçün çox çalışır.

Sellülit riskləri

• Xəstəliklər və Müalicələr: Aşağıdakılar sellülit riskini artıra bilər, çünki ya bakteriyaların orqanizmaya daxil olmasını asanlaşdırır, ya da orqanizmanın bakteriyalarla mübarizəsini çətinləşdirir
• Atlet ayağı
• Atopik dermatit (eqzema)KemoterapiyaKortikosteroidlərin qəbuluDiabetHİV və ya QİÇSBöyrək xəstəliyiQaraciyər xəstəliyiLimfedemaTransplantasiya edilmiş orqanın rədd edilməsinin qarşısını almaq üçün qəbul edilən dərman
• Zəif qan dövranı və ya ayaq xorası kimi əlaqəli vəziyyət
• Dərisi tez-tez zədələnən insanlar: Tədqiqatlar göstərir ki, daha çox dəri zədələnmələrinə meylli olan insanların sellülit infeksiyasına tutulma riski daha yüksəkdir:
  • idmançılar
  • uşaqlar
  • inyeksiya üçün iynələrdən istifadə edən narkomanlar
  • hərbi qulluqçular

Sellülit diaqnozu necə qoyulur?

Sellülit infeksiyası diaqnozu ilk növbədə dermatoloq həkim tərəfindən icra edilən fiziki müayinə də daxil olmaqla klinik xüsusiyyətlərə əsaslanır.

Araşdırmalar aşkar edə bilər:

• leykositoz (ağ hüceyrələrin sayının artması).
• yüksək c-reaktiv protein (crp)
• qan və ya pustulaların, qabıqların, eroziyaların və ya yaraların nümunəsindən törədici orqanizm.

Görüntüləmə testləri:

• ürək çatışmazlığı və ya pnevmoniya halında döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası
• qan laxtalarını (dərin damar trombozu) axtarmaq üçün DOPPLER ultrasəs müayinəsi
• nekrotik fasiit zamanı MRT.

Sellülit infeksiyası müalicəsi

Əgər sizə sellülit diaqnozu qoyulubsa, müalicə vacibdir. Sellülitin pisləşməsinin qarşısını ala bilər. Bu, qan zəhərlənməsi və şiddətli ağrı kimi ciddi tibbi problemlərin qarşısını almağa kömək edə bilər.

Sellülitin müalicəsi üçün dəri həkim təyin edə bilər:

• Antibiotiklər: Ağızdan qəbul edilən antibiotik selüliti effektiv şəkildə təmizləyə bilər. Antibiotikin növü və istifadə müddəti dermatoloq tərəfindən fərdi şəkildə planlaşdırılır.
• Yara baxımı: Bu sellülitin müalicəsinin vacib hissəsidir. Yaranı sağrı ilə örtmək onun sağalmasına kömək edəcəkdir.
• İstirahət: Bu, sellülitin ağırlaşmasının qarşısını almağa və bədəninizin sağalmasına kömək edə bilər.
• Yüksəklik: Ayağınızda sellülit varsa, ayağınızı yüksəkdə tutmaq şişkinliyi azaltmağa və vəziyyətin yaxşılaşmasına kömək edə bilər.
• Başqa bir tibbi vəziyyətin müalicəsi: Əgər atlet ayağı kimi başqa bir dəri probleminiz olduğu üçün bakteriyalar bədəninizə daxil olarsa, bu vəziyyəti də müalicə etmək vacibdir.