Eritrazma

Eritrazma, qoltuq altında, qasıqda və ayaq barmaqlarının arasında olan dəri büküşlərinə təsir edən ümumi bir dəri xəstəliyidir. İlk dəfə 1859 -cu ildə etiologiyanın göbələk olduğunu düşünən Burchardt tərəfindən təsvir edilmişdir. 1862 -ci ildə Burchardtın müəllimi Von Barensprung eritrazma terminini işlətdi və bakteriyaları Microsporum minutissimum adlandırdı. Bu gün eritrazmanın qram-müsbət, katalaza-müsbət, spor əmələ gətirməyən bir orqanizm olan Corynebacterium minutissimum tərəfindən törədildiyi məlumdur.

Eritrazma adətən bədənin intertriginous hissələrinin infeksiyasına, qaşınma və eritema səbəb olur. Çox vaxt asemptomatikdir.

Eritrazma kimlərə təsir edir?

Eritrazma, kişi və qadınlara eyni təsir edir, lakin kişilərin qasıq nahiyəsində və qadınların ayaq barmaqları arasında daha çox olduğu düşünülür.

Eritrazma bakterial infeksiyasının risk faktorları

Eritrazma bakterial infeksiyasının risk faktorlarına aşağıdakılar daxildir:

• isti iqlim
• həddindən artıq tərləmə
• diabet
• piylənmə
• zəif gigiyena
• yaşlanma
• digər immun çatışmazlığı sağlamlıq şərtləri

Eritrazma bakterial infeksiyasının yaranma səbəbləri

• Eritrazma bakterial infeksiyasına səbəb olan bakteriyalar Corynebacterium Minutissimum adlı qram-müsbət, spor əmələ gətirməyən, aerob və ya fakultativ basillərdir.
• Eritrazma intertriqonun digər səbəbləri,  o cümlədən Tinea və ya Candida albicans  kimi  göbələk infeksiyaları ilə birlikdə mövcud ola və ya qarışdırıla bilər.

Eritrazma bakterial infeksiyasının simptomları

Eritrazma incə miqyaslı və səthi çatlarla yaxşı müəyyən edilmiş çəhrayı və ya qəhvəyi ləkələr şəklində müşahidə olunur. Yüngül qaşınma ola bilər.

Səpgi elementləri və onların təkamülü – qəhvəyi rəngin müxtəlif çalarlarından açıq-sarıdan kərpici-qırmızı rəngə qədər olan ləkələr, dəqiq sərhədli, dairəvi formalı, müxtəlif dəyərli pul ölçüsündə, dəqiq və şəbəkə konturlu iri ocaqlarda birləşmiş olur. Elementlərin səthi hamar və ya azacıq qırışmış olur, yüngül qabıqlanma da mümkündür. Barmaqlararası məsafədə, qopmuş epitelidən yaxalıq kimi əhatə olunmuş eroziyalar qeyd olunur. Çox vaxt iri ocaqlarla yanaşı xırda satellit səpgilər olur. Sağalma prosesində sərbəst və ya müalicə nəticəsində, zədə ocaqları ağarır və izsiz itir. Subyektiv hissiyyatlar, adətən olmur, bəzən qaşınma, göynəmə qeydə alınır

Eritrazma bakterial infeksiyasının lokalizasiyası: qasıq-bud büküşləri, qoltuqaltı nahiyələr, qarının və süd vəzilərinin alt büküşləri, sağrılararası nahiyə, bəzən barmaqlararası və ayaq tağı, bədən, ətraflar, üz, kişilərdə – cinsiyyət üzvünün pülük və baş hissəsi, qadınlarda – vulva. Geniş yayılmış infeksiyalar ən çox diabetes mellitus ilə əlaqələndirilir.

Eritrazma yerləşdiyi yerə görə üç növə bölünür:

• Barmaqlararası Eritrazma: 3-cü, 4-cü və 5-ci ayaq barmaqların arasında
• İntertriginöz Eritrazma: qoltuq altı, qasıq, döş və göbək altında
• Ümumiləşdirilmiş (Disciform) Eritrazma: gövdədə

Eritrazma bakterial infeksiyasının fəsadları

Eritrazma adətən özünü məhdudlaşdırır. Kontakt Dermatit, Likenifikasiya, iltihabdan sonrakı piqmentasiya və digər bakteriyalar, Mayalar və Dermatofitlərlə Koinfeksiya ilə çətinləşə bilər.

Ciddi ağırlaşmalar çox nadirdir. Korinebakteriyaların Abses, Selülit, Dəri Qranuloma, Endokardit, Pielonefrit, Endoftalmit, Arteriovenoz Fistula infeksiyası və meningitə səbəb olduğu bildirilmişdir.

Eritrazma bakterial infeksiyasının diaqnozu

Eritrazmanın tipik klinik görünüşü var.

Eritrazma bakterial infeksiyasının diaqnozu dəri xəstəlikləri üzrə mütəxəssis – dermatoloq tərəfindən aşağıdakı tədqiqatlarla dəstəklənə bilər.

Wood lampası eritrazma bakterial infeksiyasının diaqnozunda dermatoloq həkimə kömək edir. Lakin, lampa yoxdursa, müayinə əsasında empirik müalicəyə başlamaq məqsədəuyğundur. Rəng flüoresansı bakteriyalar tərəfindən istehsal olunan koproporfirin lll ilə əlaqədardır. Şübhəli eritrazmanın biopsiyası bəzən çubuq kimi orqanizmləri göstərir. Bununla belə, bunları müşahidə etmək çox vaxt çətindir və biopsiya nümunəsi üçün Giemsa ləkəsi və ya Periodic Acid-Schiff ləkəsi tələb oluna bilər. Bu, biopsiyanı diaqnoz üçün bir qədər qeyri-mümkün edir.

Eritrazma bakterial infeksiyasının müalicəsi

Eritrazma bakterial infeksiyası antiseptik və ya topikal antibiotiklərlə müalicə edilə bilər, məsələn:

• Fusidik turşu kremi
• Klindamisin məhlulu
• Benzoil peroksid
• Whitfield məlhəmi (3% salisilik turşu, petrolatumda 6% benzoik turşusu).

Geniş infeksiya eritromisin və ya  tetrasiklin də daxil olmaqla oral antibiotiklərlə müalicə edilə bilər və adətən dərhal cavab verir.

Qırmızı işıqdan istifadə edən fotodinamik terapiya eritrazma bakterial infeksiyasından əziyyət çəkən pasiyentlərin müalicəsi üçün də istifadə edilmişdir.

Eritrazma bakterial infeksiyasının qarşısının alınması

Eritrazma bakterial infeksiyasının təkrarlanması tez-tez olur. Eritrazma bakterial infeksiyasının təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün antibakterial sabun istifadə edilə bilər. Lazım gələrsə, dəri həkiminin tövsiyəsi ilə müalicə təkrarlana bilər.

Xülasə

Eritrazma bakterial infeksiyasından əziyyət çəkən pasiyentlərin əksəriyyəti üçün nəticələr əladır. Ancaq risk faktorları aradan qaldırılmadıqda vəziyyət təkrarlana bilər. Sağlam insanlarda eritrazma bakterial infeksiyasının qalıq nəticələri yoxdur. Bununla belə, eritrazma bakterial infeksiyası immuniteti zəif olan insanlarda sürətlə yayıla bilər.