Androgenetik Alopesiya

Androgenetik Alopesiya və ya digər bilinən adıyla desək Kişi tipli Saç Tökülməsi, yetkin kişilərdə baş verən saçların diffuz seyrəlməsi və keçəlləşməsinin ən çox yayılmış növüdür.

• Bu, hormonların (androgenlərin) və genetik meylin birləşməsindən qaynaqlanır. 
• Başın yuxarı və ön hissəsində saç xəttinin geri çəkilməsi və saç tökülməsi ilə xarakterizə olunur.
• Qadınlarda saç tökülməsinin oxşar növü, qadın tipli saç tökülməsi, baş dərisinin orta-frontal bölgəsində saçların seyrelməsinə səbəb olur və ümumiyyətlə kişilərə nisbətən daha az şiddətlidir.

Androgenetik Alopesiya hansı səbəblə yaranır?

Aşağıdakı amillər kişilərin keçəlləşməsinə kömək edir:

• Yaş: Androgenetik Alopesiya və ya kişi tipli keçəlliyin inkişaf riski yaşla artır. Kişilərin təxminən 25% -də 21 yaşından əvvəl saç tökülməsinin ilk əlamətləri müşahidə edilir.
• Hormonlar: Dihidrotestosteron (DHT) bir növ androgendir. Androgenlər insanların cinsi yetkinliyə girməsinə və fiziki cəhətdən yetkinləşməsinə kömək edən cinsi hormonlar qrupudur. Fiziki inkişaflara üz, baş dərisi, sinə, qoltuqaltı və cinsiyyət orqanlarında tüklərin böyüməsi daxildir. Tədqiqatçılar DHT ilə saç follikullarının daralması arasında əlaqə ola biləcəyini düşünürlər.
• Genetika: Kişilər analarından miras aldıqları bir X xromosomuna və atalarından miras qalan bir Y xromosomuna malikdirlər. X xromosomunuzdakı AR geni bədənə androgenləri necə istehsal edəcəyini söyləyir. AR geninin həssaslığı Androgenetik Alopesiya diaqnozunda dermatoloqa kömək edir.

DHT bədəndə harada mövcuddur?

DHT prostat vəzi və dəri də daxil olmaqla bədənin bir çox toxumasında olur.

5-alfa-reduktazanın orqanizmdə rolu nədir?

5-alfa reduktaza DHT istehsalını tənzimləyən bir fermentdir. Ferment kimyəvi reaksiyanı sürətləndirmək üçün katalizator rolunu oynayan bir zülaldır. 5-alfa reduktaza xüsusi sintez edilmiş dərmanlarla inhibə edilə bilər.

Androgenetik Alopesiya yoluxucudurmu?

Xeyr, Androgenetik Alopesiya  və ya kişi tipli keçəllik yoluxucu deyil.

Androgenetik Alopesiya diaqnozu

Androgenetik Alopesiya saç tökülməsini tanımaq asandır. Bununla belə, dəri həkiminin fiziki müayinə ilə Androgenetik Alopesiyanı təsdiq edə bilər. Dermatoloq sizdən tibbi tarixçəniz, o cümlədən saç tökülməsinin nə vaxt başladığını və ailənizdə Androgenetik Alopesiya və ya kişi tipli keçəlliyin olub-olmadığını soruşacaq. Dermatoloq saç xəttinizin formasını və Androgenetik Alopesiya əlamətlərini araşdıracaq.

Androgenetik Alopesiya diaqnozu üçün hansı testlər təyin edilir?

Dermatoloq baş dərinizi yoxlamaq üçün densitometr adlı xüsusi alətdən istifadə edə bilər. Bir densitometr saç follikullarınızın qalınlığını ölçür.

Əgər dəri həkimi saç tökülmənizin androgenetik alopesiya və ya kişi tipli keçəlliyi ilə əlaqəli olmadığından şübhələnirsə, O:

• Baş dərinizi infeksiya əlamətləri üçün yoxlayacaq.
• Saçınızdan bir nümunə götürb, analiz üçün laboratoriyaya göndərəcək.
• Dəri xəstəliyini yoxlamaq üçün baş dərisinin biopsiyasını təyin edəcək.
• Ümumi qan analiz təyin edəcək.

Androgenetik Alopesiya müalicəsi

Androgenetik Alopesiya müalicəsinə aşağıdakılar daxildir:

• Dərmanlar: Minoksidil kimi baş dərisinə tətbiq etdilən dərman preparatları adətən androgenetik alopesiyanın və ya kişi tipli keçəlliyin ilk müalicəsidir. Minoksidilin bəzi yan təsirləri arasında baş ağrısı, baş dərisinin qıcıqlanması və qeyri-adi saç böyüməsi ola bilər. Finasterid kimi oral dərman preparatları da androgenetik alopesiyanı və ya kişi tipli keçəlliyi müalicə edə bilər.
• Saç əkimi: Saç əkimi uzmanı tərəfindən tökülmüş saç nahiyəsinə donor bölgə dediyimiz arxa bölgədən tüklərin alınıb, kanal açıldıqdan sonra yerləşdirmə prosedurudur.
• PRP (Platelet Rich Plasma): Xüsusilə kişi tipli saç tökülməsi olaraq bilinən androgenetik alopesiya nəticəsində görülən saçların seyrəlməsi və tökülməsində tətbiq edilən bir müalicədir. PRP -nin rolu saçları gücləndirmək və saç tökülməsinin qarşısını almaqdır. PRP tük follikullarının regenerasiyasına və aktivləşməsinə səbəb olur. Bu zaman orqanizm aktivləşməyə cavab verir və follikulların hipofunksiyası artır, saç tökülmələri azalır, yəni regenerasiyanın inkişafına cavab verir.
• Kosmetik həllər: Kişi tipli keçəlliyinizi müəyyən saç  parik və ya saç protezi ilə gizlədə bilərsiniz.

Androgenetik Alopesiyanın qarşısının alınması

Tədqiqatçılar Androgenetik Alopesiyanın və ya kişi tipli keçəlliyin qarşısını almaq üçün heç bir yol bilmirlər. Bununla belə, saçınızı sağlam saxlamağa kömək edəcək üsullar var ki, bu da saçların böyüməsini təşviq edə bilər,

O cümlədən:

• Vitamin qəbulu. Bəzi vitaminlər və minerallar, o cümlədən A, B, C, D, E vitaminləri, sink və dəmir sağlam saç, dəri və əzələ toxumasını saxlamağa kömək edir.
• Stresslə mübarizə yollarını tapmaq. Stress, androgenlərdə aktivliyi artıraraq Androgenetik Alopesiya və ya kişi tipli keçəlliyi ilə mübarizə aparmağa kömək edə bilər.

Telogen Effluvium və Androgenetik Alopesiya arasındakı fərq nədir?

Telogen Effluvium, saçların həddindən artıq tökülməsi ilə xarakterizə olunan baş dərisi xəstəliyidir. Bu, bir qayda olaraq, fiziki və ya emosional stress keçirdikdən bir neçə ay sonra baş verir. Ani hormonal dəyişikliklər nəticəsində də ola bilər. Telogen Effluvium səbəbiylə saç tökülməsi ümumiyyətlə müvəqqətidir və artıq stress keçirmədiyiniz zaman saçlarınız müalicə edilmədən uzanır.

Androgenetik Alopesiya, Telogen Effluviumdan fərqli olaraq mərhələli olan saç tökülməsinin bir növüdür. Androgenetik Alopesiya nəyin səbəb olduğu dəqiq bilinmir. Müalicə olunmazsa, androgenetik alopesiya bağlı saç tökülməsi qalıcıdır.

Dəyərli Oxucumuz!

Androgenetik Alopesiya, yaşlı kişilərin əksəriyyətinə təsir edən ümumi bir vəziyyətdir. Androgenetik Alopesiyası olan bir çox insan bunu qocalma prosesinin bir hissəsi kimi qəbul edir və dermatoloq həkimə müraciət etmir. Bununla belə, psixi sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər. Androgenetik Alopesiyanın və ya kişi tipli keçəlliyin əlamətlərini görən kimi, xüsusən də stress və ya depressiyaya səbəb olarsa, dəri həkiminə müraciət edin. Saç tökülməsini dayandıra və ya itirilən saçları geri qaytara bilən müalicə növləri mövcuddur.